ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ អាស៊ាន គឺជាផ្ទះនៃបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែប និងចម្រុះ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអរិយធម៌ដ៏យូរអង្វែងរបស់យើង។ ការថ្លែងរបស់លោកជំទាវ បណ្ឌិតសភាចារ្យ ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្រី្តក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា យ៉ាងដូច្នេះ ក្នុងពិធីអបអរសាទរទិវាអាស៊ាន លើកទី៥៦ នាល្ងាចថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ។
លោកជំទាវ រដ្ឋមន្រី្តបន្តថា អាស៊ាន គឺជាសក្តានុពលលាយនៃវប្បធម៌ ភាសា និងប្រពៃណី ប៉ុន្តែការប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នារបស់យើងក្នុងការកសាងអនាគតដ៏ល្អប្រសើរសម្រាប់តំបន់របស់យើង។ យើងរួមគ្នាបង្កើតសហគមន៍រឹងមាំ និងធន់ ដែលត្រូវបានដឹកនាំដោយគោលការណ៍នៃការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក សាមគ្គីភាព និងការទទួលខុសត្រូវរួម។ ក្របខណ្ឌដ៏ទូលំទូលាយ និងប្រកបដោយចក្ខុវិស័យសម្រាប់អនាគតរបស់យើង៖ ចក្ខុវិស័យសហគមន៍អាស៊ានឆ្នាំ2025 បង្ហាញពីសេចក្តីប្រាថ្នារបស់យើងក្នុងការសម្រេចបាននូវសហគមន៍នយោបាយស្អិតរមួត សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមដែលមានទំនួលខុសត្រូវ ដែលផ្តោតលើប្រជាជន។
ជាមួយគ្នានោះដែរ លោកជំទាវ បានលើកឡើង អំពីសមិទ្ធផល និងបញ្ហាប្រឈមដែលយើងបានជួបប្រទះក្នុងដំណើររបស់យើងជាសហគមន៍។ ទី១៖ យើងបានឃើញនូវវឌ្ឍនភាពគួរឱ្យកត់សម្គាល់លើគ្រប់វិស័យនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងសសរស្តម្ភទាំងបី ជាពិសេសក្នុងវិស័យអប់រំ និងវប្បធម៌។ ទី២៖ យើងបានជម្នះការលំបាក និងវិបត្តិជាច្រើនដែលបានសាកល្បងការរួបរួម និងភាពធន់របស់យើង ដូចជាការផ្ទុះឡើងនៃមេរោគ SARS ក្នុងឆ្នាំ2003 រលកយក្សស៊ូណាមិ នៅមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ2004 និងថ្មីៗនេះគឺជំងឺរាតត្បាត COVID-19 ។ តាមរយៈបទពិសោធន៍ទាំងនេះ យើងបានរៀនមេរៀនដ៏មានតម្លៃ និងពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់យើងក្នុងការទប់ទល់នឹងការគំរាមកំហែង និងឱកាសដែលកំពុងកើតមាន។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនោះដែរ លោកជំទាវ បណ្ឌិតសភាចារ្យ ភឿង សកុណា ក៏សូមលើកពីសារៈសំខាន់នៃវប្បធម៌ដែលជាធាតុសំខាន់នៃអត្តសញ្ញាណ និងសហគមន៍អាស៊ានរបស់យើង។ វប្បធម៌មិនត្រឹមតែជាប្រភពនៃមោទនភាព និងសេចក្តីរីករាយសម្រាប់ប្រជាជនរបស់យើងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏ជាកត្តាជំរុញនៃទំនាក់ទំនងសង្គម និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចផងដែរ។ វប្បធម៌ គឺជាបេះដូងនៃសង្គមរបស់យើង ហើយវាដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរៀបចំអត្តសញ្ញាណរបស់យើង និងធ្វើឱ្យជីវិតរបស់យើងប្រសើរឡើង។ នៅពេលដែលយើងប្រារព្ធទិវាអាស៊ាន វាជាឱកាសមួយដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ហើយកម្ពុជាមានមោទនភាពក្នុងការរួមចំណែកដល់ការកសាងវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែបរបស់អាស៊ាន។ ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាផ្ទះនៃបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌រូបី ដ៏អស្ចារ្យជាច្រើន រួមទាំងប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក និងជាកន្លែងសម្គាល់វប្បធម៌ដ៏សំខាន់បំផុតមួយនៅក្នុងពិភពលោក។ បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបី ដ៏អស្ចារ្យរបស់យើង ដូចជាតន្ត្រី របាំ សិល្បៈទស្សនីយភាព និងសិប្បកម្ម និងទម្រង់សិល្បៈប្រពៃណី និងការបញ្ចេញមតិផ្សេងទៀត គឺជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ពីភាពច្នៃប្រឌិត និងភាពប៉ិនប្រសប់របស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ ពួកគេគឺជាការបង្ហាញពីអត្តសញ្ញាណរបស់យើង តម្លៃរបស់យើង សេចក្តីប្រាថ្នារបស់យើង ក៏ដូចជាប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់យើង។ ជារួម សម្បត្តិវប្បធម៌អាស៊ានមិនត្រឹមតែជាកេរដំណែលរបស់យើងពីអតីតកាលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាការបំផុសគំនិតរបស់យើងសម្រាប់បច្ចុប្បន្ន និងអនាគតផងដែរ។ ដូច្នេះ យើងត្រូវតែការពារ និងលើកកម្ពស់វប្បធម៌របស់យើង ដែលជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃដំណើរការកសាងសហគមន៍អាស៊ានរបស់យើង៕